Acil Durumda Doğal Afet Müdahalesi

Doğal Afetler Nelerdir?

Doğal afetler yerleşim yerlerindeki sistemlerin işleyişini derinden etkileyen, fiziksel hasarlar veren ve insanların faaliyetlerini durdurma noktasına getiren, ekonomik ve sosyal hasarlara neden olan olaylardır. Doğal afetlerde hizmet sistemleri kilitlenir, bu nedenle AFAD arama kurtarma ekipleri olay yerlerine müdahale etmekle görevlendirilir.

Acil durum müdahalelerinde AFAD’ın yanı sıra sivil savunma ve sivil toplum kuruluşlarının da desteği alınıyor. Afetler her zaman doğal sebeplerle gerçekleşmez. Bunlar teknolojik ve insan yapımı nedenler de olabilir. Doğal afetlere acil durum müdahalelerinde ilk 72 saat en kritik süre olarak tanımlanıyor. Bu sürede can kaybı minimuma indirilir. Süre etkin kullanılmadığında ise kayıplar normalden kat ve kat yüksek olabilir. Acil durum müdahale ekipleri bu nedenle doğal afetler için bir takım özel eğitimlerden geçirilmek zorundadırlar.

Doğal Afet Müdahaleleri

Acil durumda gerçekleştirilen doğal afet müdahalelerinde altın kural önce kendinizin ve çevrenizin can güvenliğini sağlamaktır. Bunun ardından müdahaleye başlarken aşağıdaki kuralları izlemek gerekir:

• Soğukkanlı ve çevreyi sakinleştirecek şekilde davranılır.
• Yaralı sakin bir şekilde hızlıca değerlendirilir.
• İlk yardımcı kişi emin olmadığı konulara müdahale etmez.
• Etrafta ilk yardım konusunda daha deneyimli birisi varsa müdahale genel anlamda o kişiye bırakılır ve yardımcı konumuna geçilir.
• Yaralı ve yaralının yakınları sakinleştirilmeye çalışılır.
• Olay yerine ulaşan sağlık personeline detaylı ve doğru bilgiler verilir.

Acil Durumda İzlenecek Temel İlkeler

1. Tehlike: Doğal afetin yaşandığı yerde gaz, elektrik vb. kaçaklar olma tehlikesi göz önüne alınır.
2. Haberleşme: Olay gerekli sağlık, itfaiye, güvenlik ekiplerine haber verilir ve doğal afet yerine gelmeleri beklenirken hastanın hayati durumu yakından izlenir. Şah damarı kalp atışı üzerine kontrol edilir.
3. Taşıma: Yaralı ya da hasta tehlikeli bölgeden çıkarıldıktan sonra yapılan nakil sırasında durumunun daha kötüye gitmesi önlenir.
4. Tanı: Kazazedenin varsa kanama ve bilinç gibi yaşamsal önemi bulunan durumları yakından incelenir.
5. Triyaj (Ayırma): Birden fazla kazazede olduğu durumlarda kime daha önce müdahale edileceğine dikkat edilir.

Hasta ya da Yaralıyı Bölgeden Çıkarmak

Acil durumlarda doğal afet müdahalesinin ikinci aşamasını kazazedeyi doğal afet noktasından çıkarmak oluşturuyor:

• Boyun hasar tespiti yapılması,
• Enkazın kaldırılmasında özel araç ve gereçlerden yardım alınması,
• Kazazedeye mümkünse daima arkadan müdahale etmeli,
• Çıkarılan kazazedenin yürüyebiliyorsa kolların altına alınması,
• Kazazede çıkarılırken kolundan tutularak çekilir,
• Vücuda saplanmış cisim varsa temizlenmeli.

Şok ve Uzuv Kopması Halinde İlk Yardım

Bazı doğal afetlerin sonrasında şokta olan kazazedeler için sağlık ekipleri gelene kadar bazı ilk yardım müdahalelerinin yapılması gerekli olabilir. İlk olarak kazazedenin sırt üstü yatırılması ve kanama kontrolü yapılması, şok ile ilgili bulguların kontrol edilmesi şarttır. Görünür kanama varsa müdahalede bulunulmalı, soluk cilt, uzuvlarda soğukluk ve hızlı nabız gibi durumların deneyimli bir ilk yardımcı tarafından kontrolü yapılmalıdır. Kazazedenin ayaklarının altına destek konarak yerden 20-30 cm kadar yükseltilmesi ilk yardım için önemli bir adımdır. Sonrasında yara durumuna göre pansuman veya turnike uygulanarak sağlık ekiplerinin gelmesi beklenmelidir. Turnikeler kangreni engellemek amacı ile cilt rengine göre çok kısa süreli olarak çözülüp yeniden bağlanabilir. Ek olarak solunum ve nabzın 3-5 dakika aralıklarla kontrol edilmesi de mühimdir. Uzuv kopması gibi istenmeyen iş kazalarında ise daha ileri düzey ilk yardım bilgisi ile hareket edilmesi gerekir. İlk olarak diğer durumlarda olduğu gibi kazazede sırt üstü yatırılarak ayakları yerden 20-30 cm kadar yükseltilmeli ve ilgili bölgeye turnike uygulaması yapılmalıdır. Kopan parça ise su geçirmez ve ağzı kapalı bir torbaya yerleştirilmelidir.

İş Güvenliği Eğitim Sertifikası Nedir?