Bilirkişilik Kanunu Hakkında
Bilirkişilik kanunu kişilerin uzmanlık düzeylerinin en sağlıklı ve tarafsız biçimde kanıtlanmasını sağlayarak etkin ve verimli kurumsal yapıların oluşturulmasına ön ayak olur. Bilirkişilik Kanunu, bilirkişilerin eğitimi, seçimi ve denetimine ilişkin zengin esasları içeriyor. Bunun yanı sıra bu kanun, her türlü sektör alanında yürütülen tüm faaliyetleri içine alacak şekilde genişletilmiştir.
Peki bir Bilirkişi kimdir? Bilirkişi, karşılaşılan bir durumun çözümünde, sahip olduğu özel ya da teknik bilgisine başvurulan, oyu; sözlü ya da yazılı ifadesi alınan kişilerdir. Bilirkişilik Kanunu ise diğer pek çok şeyin yanında bilirkişi sayılmak için öncesinde verilen zorunlu eğitimleri de açıklamaktadır. Bununla birlikte, kanun maddesinde açıkça belirtildiği gibi, hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan işlerde asla bu kişilerin kararına bakılmasına ihtiyaç yoktur. Hukuki çözüm olanağı bulunmayan vakalarda ise tam tersi şekilde bu kişilerin kararları kanun önünde bir sayılır.
Bilirkişilik Kanunu’nda Temel İlkeler
3/11/2016 tarihinde kabul edilen 6754 numaralı Bilirkişilik Kanunu’nun amacı bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, seçimi ve denetimine dair esasların belirlenmesidir. Yönetmelikte bilirkişiliğin kapsamı olarak idari, adli ve askeri yargı noktalarına dikkat çekiliyor. Yani bilirkişi statüsünde olmak aslında hiç de hafife alınacak bir durum değildir; özellikle de konu işveren ve çalışanları içine alan işletme hukuku olduğunda. Kanunda bilirkişilik hizmeti verebilecek kurumların ve de bilimsel ve teknik görüş bildiren kamu kurum ve kuruluşların kapsam dışında olduğu belirtilmektedir.
Bilirkişilik Kanunu’na göre bilirkişilik de aranan temel ilkeler Madde 3’e göre başlıca şekilde aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
- (1) Bilirkişi, görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve objektif olarak yerine getirir.
- (2) Bilirkişi, raporunda çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamaz; hukuki nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunamaz.
- (3) Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz.
- (4) Bilirkişi, kendisine tevdi olunan görevi bizzat yerine getirmekle yükümlü olup, görevinin icrasını kısmen yahut tamamen başka bir kimseye devredemez.
- (5) Bilirkişi, görevi sebebiyle kendisine tevdi edilen bilgi ve belgelerin veya öğrendiği sırların gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, bilirkişilik görevi sona erdikten sonra da devam eder.
- (6) Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren sorun açıkça belirtilmeden ve inceleme
- yaptırılacak konunun kapsamı ile sınırları açıkça gösterilmeden bilirkişi görevlendirilemez.
- (7) Aynı konuda bir kez rapor alınması esastır; ancak rapordaki eksiklik veya belirsizliğin giderilmesi için ek rapor istenebilir.
- (8) Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile bu Sisteme entegre bilişim sistemleri veya yazılımlar vasıtasıyla ulaşılabilen bilgiler veya çözülebilen sorunlar için bilirkişiye başvurulamaz.
Bilirkişilik Kanunu’nun devam eden bölümlerinde Bilirkişilik Daire Başkanlığı, Danışma Kurulu, Bölge Kurulları, Bilirkişilik Sicili, Bilirkişiliğe Kabul, Temel Eğitim ve diğer genel hükümlere değiniliyor. Bu yasanın tam içeriği için buraya tıklayarak Resmi Gazete sayfasına gidebilirsiniz.
İSG Bilirkişisi Nasıl Olunur?
İSG bilirkişisi olmak için bazı şartlara sahip olmak gerekmektedir. Öncelikle bir aday olabilmek için kişinin adli sicil kaydının olmaması, terör örgütü bağlantısı bulunmaması, daha önce bilirkişilik yapma yasağı almaması, memuriyetten çıkarılmaması, başka bir bölge kuruluna kayıtlı olunmaması, bilirkişilik yapacağı alanda en az beş yıl çalışılması ve uzmanlık alanını gösteren MYB veya diplomaya sahip olunması gibi şartlar gerekmektedir. Daha önceden başvuru yapıp reddedilen adayların ise tekrardan yeni bir başvuru yapabilmeleri için bir yıl kadar beklemeleri gerekmektedir. Tüm bu şartlara sahip olan adayların İSG bilirkişisi olmak için bölge kuruluna başvuru yapması gerekir. Başvuruları inceleyen bölge komisyonu bilirkişi olup olmayacağınıza karar vermektedir. Dolayısıyla tüm kriterler konusunda emin olunduktan sonra başvuru yapılmalıdır. Olumlu sonuç alındığında Adalet Bakanlığı tarafından gösterilen eğitim kurumlarından teorik ve uygulamalı eğitimi almak gerekir. Bilirkişi ücretleri ise her yıl güncellenmektedir. 2022 yılına ait İSG bilirkişi ücretlerine https://bilirkisilik.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/241220211005262022%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Bilirki%C5%9Filik%20Asgari%20%C3%9Ccret%20Tarifesi.pdf bağlantısından ulaşılabilir. Mahkemelerde uzman görüşü alınması gerektiğinde ihtiyaç duyulan İSG bilirkişiliği dava başına ücret alınabilecek ve İSG alanında ek bir gelir seçeneği olarak bilinmesi gerekenler arasındadır.
İş Güvenliği Eğitim Sertifikası Nedir?
10 Yılı aşkın tecrübemiz ile ihtiyaç duyduğunuz tüm anlarda yanınızda oluyoruz, 7/24 uzman destek.