Biyolojik Risk Etmenleri Nelerdir?

Biyolojik Risk Etmenleri Nelerdir?

İş sağlığı ve güvenliği, yapılan işte çalışmakta olan personelin ve ortaya çıkan ürünün sunulduğu müşterinin mağduriyetini gidermek açısından önemlidir. Riskin durumunun tespit edilmesi, hangi tehlikelerle karşılaşılabileceğinin kayıtlara geçirilmesi, bunlar için neler yapılması gerektiğinin listelenmesi şarttır. Son dönemde yapılan mevzuat değişiklikleriyle birlikte, sadece düşük tehlike riskine sahip olan iş yerleri de dahil olmak üzere tüm işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği çalışması yapılmaktadır. Biyolojik risk etmenlerinin bulunduğu alanlar ise Kale OSGB iş güvenliği ve sağlığı çalışmalarının en önemli merkezi haline gelmiştir.

Virüsün veya patojenin bulaşması için temasta bulunulması, aynı nesnelerin birçok kişiyle ortak kullanılması, hava oluyla veya suyla vücuda girişinin gerçekleşmesi gereklidir. Sadece solunum veya oral yolla değil, emilim yoluyla deri üzerinden vücut içerisine yerleşmekte olan etkenlerin bulunduğu da bilinmektedir. Çevresel etmenler, duyarlı kişiyi çeşitli bulaşma yollarına maruz kalması halinde biyolojik risk etmenleri ile baş başa bırakmaktadır. Kimyasal maddeler, gazlar, toksinler, radyasyon, nem, ısı değişikliğinden kaynaklanan biyolojik riskler de insan sağlığını doğrudan etkilemektedir.

Asellüler arasında prionlar, viroidler ve virüsler yer alıyor. Biyolojik risk teşkil eden hastalıkların taşınmasında etkili olan tek hücreliler arasında ise prokaryotikler, bakteriler, klamidyalar, mikroplazmalar, riketsiyalar bulunuyor. Çok hücreliler incelendiğinde ise mantarlar, artropodlar, helmintlerin olduğu tespit edilmiştir. Biyolojik enfeksiyon etkenleri sadece sağlık sektöründe yoğun olan bir yapıya sahip değildir. Gıda ve giyim sektörleri dahil olmak üzere pek çok alanda önlemlerle tehlikesi düşürülebilecek biyolojik riskler bulunuyor. İş güvenliği uzmanı tarafından, iş türüne ve çalışılan malzemelere, üretilen ürünlere bağlı olarak özel prosedürler üzerinden plan oluşturulması gereklidir.

Çalışmalarında Biyolojik Risk Bulunan Sektörler

Enfeksiyon, gaz, toz, virüs, patojen ve hastalıkların bulaşmasıyla ilgili incelemelerde, tüm sektörler ve risk durumları kayıt altına alınmıştır. Gün içerisinde rahatlıkla ulaşılabilecek şekilde faaliyet gösteren ve günümüzde binlerce kişinin çalışmakta olduğu sektörler, biyolojik risk etmenleri içeriyor. Bu risklerin hem çalışan hem de müşteri sağlığına doğrudan etkileri olması nedeniyle, OSGB uzmanları tarafından detaylı çalışma yapılması gereklidir. Biyolojik risk içeren, gerekli önlem alınmadığı taktirde sosyal çevreye ciddi derecede zarar oluşturabilecek sektörler şunlardır;

• Günlük bakım merkezi
• Farmasötik
• Biyo teknoloji kuruluşları
• Saç bakım merkezleri
• Vücut bakım merkezleri
• Endüstriyel, katı ve sıvı atık toplama ve yok etme tesisleri
• Hayvancılık sektörü
• Hayvan postu, tüyü ve derilerinin işlendiği kuruluşlar
• Balıkçılık
• Tekstil fabrikası
• Tıbbi hasta bakımı
• Dental muayene kurumları
• Hastane atıklarının toplanması ve yok edilmesiHastaneler
• Ağaç işleme işleriyle uğraşılan tesisler
• Ormancılık
• Siloculuk, depolama hizmetleri

Biyolojik Risklerin Sektörlere Göre Hastalıkları

Hastanelerde çalışanlar ve tarım sektöründe çalışanlar için kayda geçirilen hastalıkların biyolojik risk etmenleri nelerdir? Solunum yoluyla, temasla veya zaman içerisinde oral yolla vücuda girmesiyle oluşabilecek hastalıklar bulunuyor. Enfeksiyonla veya doğrudan sağlığa zararlı yan ürünlerin kullanılması ve bunların bir şekilde vücuda teması, iç organlara ulaşması durumunda biyolojik risklerle karşılaşılıyor.

Hastanelerde çalışan kişilerin biyolojik risk etmenlerine en sık maruz kaldığı hastalıklar arasında HIV, Hepatit B ve Rubella hastalıkları yer alıyor. Hemşireler, doktorlar, hastanelerde tıbbi atıkların toplanmasından ve uzaklaştırılmasından görevli olan ekip tarafından Herpes virüsü, TBC gibi hastalıklarla karşılaşılma ihtimali diğer insanlara kıyasla çok daha yüksektir.

Güvenli çalışma ortamı oluşturulmadığı takdirde tarım sektöründe çalışanlar için onlarca hastalıktan söz etmek mümkün hale geliyor. Tarımda çalışmaya başlayanların ilk dönemden itibaren kronik bronşit, astım hastalığı, hiper sensitif pnömoni rahatsızlıklarında ciddi oranda artış yaşanıyor. Ayrıca KOAH, konjunktivit, alerjik dermatit hastalıkları da biyolojik riskler sonucunda ortaya çıkan meslek hastalıkları arasında yer alıyor. Organik toz sendromu ve rinit de tarım sektörünün herhangi bir kolunda çalışan kişilerde sık görülen hastalıklardır.

Kale OSGB aracılığıyla iş güvenliği uzmanlığı, iş yeri hekimliği, sağlık personeli ve iş yeri hemşiresi hizmeti alabilirsiniz. 2005 yılından beri hizmet veren Kale OSGB bünyesinde iş yerinde tüm personellerin mevzuata uygun bir şekilde korunması sağlanmaktadır. İş yerindeki tehlikelerin incelenmesi, personel ve müşteri sağlığını tehdit edecek durumların ortadan kaldırılması, sağlığa etkilerinin tespit edilmesi için hizmet verilmektedir.

Tespit ve Öneri Defteri Nedir?

Biyolojik Etmenlere Karşı Yapılması Gerekenler

İşverenler yapılan risk değerlendirmesiyle beraber çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından riskli biyolojik etmenleri engellemek zorundadır. Önlenme eğer mümkün değilse iş ve risk değerlendirmesi dikkate alınarak sağlık ve güvenlik açısından yeterli koruma sağlanarak çalışanların biyolojik etmenlere maruziyetini en aza indirgemek için bir dizi önlemlerin alınması gereklidir. Biyolojik etmenlere maruz kalan veya kalabilecek çalışan sayısının en az düzeyde tutulması, çalışma süreçlerinin teknik kontrol edilmesi, etkenlerin yayılımının gözlemlenmesi, toplu koruma önlemlerinin alınması gibi ana başlıklarla biyolojik etmenlerle mücadele edilebilmektedir. İş sağlığı ve güvenliği birimiyle birlikte biyolojik etmen bulunan alanlarda uyarı levhalarının kullanımı, biyolojik etmenlerin farklı bölgelere taşınmasını engelleyecek önlemlerin alınması, düzenli ve yönetmeliğe uygun şekilde ölçüm yapılması, hijyen önlemlerinin artırılması gibi çalışmalar biyolojik etmenlere karşı yapılması gerekenler arasındadır. Bakanlıkça yapılan değerlendirmeler neticesinde sağlık ve güvenlik yönünden bir risk tespit edilmesi durumunda ise yapılan tüm çalışma belgelerinin Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne teslim edilmesi gerekir.