Hangi Taşlar Güneyi Gösterir?

Hangi Taşlar Güneyi Gösterir?

Konu güvenlik olduğunda yön bulma yeteneğinin hayatta kalmanın ana unsurlarından birini oluşturduğu rahatlıkla söylenebilir. Doğada yön bulmamıza izin veren pek çok farklı ipucu yer alıyor. Bu ipuçlarından biri de etrafımızdaki taşlar ve kayalar olmakta. Bir kereste şirketinde çalışan personel grubu ormanlık sahada yönünü kaybettiğinde hangi taşlar güneyi gösterir bilgisinden yol çıkarak aslında geri dönüş yollarını kolaylıkla bulabilirler. Peki taşlara bakarak nasıl yönümüzü bulabiliriz?

Taşlarla yön bulmak sanıldığından çok daha kolay ve pratik bir bilgidir. Bu işlemde kayaların üzerindeki yosunlar baz alınır. Bir taşın üzerinde görünen yosun birikintisi her zaman kuzey yönünü gösterecek şekilde hizalanacaktır. Böyle bir senaryoda taşın ya da kayanın yosun tutmayan temiz tarafına bakıldığında kolayca güney yönü tespit edilmiş olur. Yosun tutan tarafın işaret ettiği yön her zaman kuzeyi, yosun tutmayan tarafın işaret ettiği yön ise her zaman güney olmak zorundadır. Arkeoloji kazıları, jeofizik ve jeoloji konulu saha çalışmalarında taşlarla yön bulmaya profesyoneller tarafından sık sık başvuruluyor.

Taşlarla Yön Bulma

Yosunlar ülkemiz gibi kuzey yarım kürede kuzeyi, güney yarım kürede ise güneyi gösterir. Zira kuzey yarım kürede dağların, kayaların, ağaçların, evlerin ve diğer noktaların güney tarafları, kuzey taraflarına göre daha çok ısınmaktadır. Güney yarım kürede ise dağların, kayaların, ağaçların, evlerin ve yine diğer her türlü objenin kuzey tarafları, güney taraflarına göre daha çok ısınır. Çok ısınan yerde nem azdır. Nem olmayan yerde ise yosun yetişmez.

Aynı nedenle Türkiye’de güneye bakan evler, kuzeye bakan evlere göre daha pahalı olmaktalar. Örneğin, güney yarım kürede yer alan Şili’de ise kuzeye bakan evler güneye bakan evlere göre daha pahalı kabul ediliyor. Buna benzer şekilde Türkiye’de kırsal yerleşmeler, genellikle dağların, tepelerin güneye bakan yamaçlarına kurulmaktalar. Şili gibi güney yarım küreye ait bir ülkede ise kırsal yerleşmeler, genellikle dağların, tepelerin kuzeye bakan yamaçlarına kurulur.

Bu yazımızda hangi taşlar güneyi gösterir konusuna açıklık getirmeye çalıştık. Güneyi gösteren taşları kullanarak bugün geniş iş sahalarında çalışan şirketler iş kazalarını ve işçi yaralanmalarını gerekli olduğu ölçüde engellemeyi başarabilmiştir. Kale OSGB gibi Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi şirketler de firmalarda personellerin bu temel bilgiye sahip olduklarından emin olurlar. Çalışan eğitimlerinde güneyi gösteren taşlar gibi hayatta kalmanın temel bilgilerini çalışanlar ile paylaşıyoruz.

Doğada Yön Bulma Yöntemleri

Doğada yön bulma yöntemleri arasında karınca yuvalarını izleme, gölgeler, ağaçların üstü, kutup ve takımyıldızları ile ay hareketlerini izleme yöntemleri de kullanılabilmektedir. Açık havada gün doğumunda güneşin her zaman doğudan doğduğunu hesaplayarak yönünüzü bulabilirsiniz. Ayrıca karınca yuvaları kapıları da sıcak esen rüzgarları alabilmek ve soğuk rüzgarlardan korunmak için güneye bakacak şekilde yapılmaktadır. Ağaçlar da tıpkı yaşlar gibi kuzeye bakan yönlerinde yosun oluşumu gerçekleştirirler. Ek olarak boyu 1 metre civarında olan bir ağaç dalı veya sopa ile de yön bulma işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Kutup yıldızı diğer yıldızlar arasında en parlak haliyle dikkat çeken bir yıldızdır ve yön bulmak için sıklıkla tercih edilir. Kepçe veya tava görünümünde olan büyük ayı ve küçük ayı gibi takım yıldızları da yön tayini için kullanılabilecek seçenekler arasındadır. Doğada yön bulmak için gündüz nasıl güneşten faydalanılıyorsa gece de aydan faydalanabilir. Ay eğer güneş batmadan görünüyorsa ışıklı taraf batıyı, gece yarısından sonra görünüyor ise ışıklı taraf yönü doğuyu göstermektedir.

İş Yeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı’nın Görevleri Nelerdir?