İş Güvenliği Kanunu Nedir? Hangi Kanunlar Mevcuttur?

İş Güvenliği Kanunu Nedir? Hangi Kanunlar Mevcuttur?

İş güvenliği kanunu işveren ve çalışanların, işyerindeki güvenliğinin ve sağlığının ön planda tutularak, gerekli kontroller çerçevesinde tüm çalışma şartlarının iyileştirilmesi yönünde oluşturulan yasalardır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Ertelemeleri

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ilk olarak 30 Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe girdi. Tabii yapılan çalışmalar ve hazırlık aşamaları 2000’li yıllardan çok daha eskiye gidiyor. Fakat bakanlık ve iktidar değişiklikleri nedeniyle zaman zaman geri planda kalan bu önemli kanunlar en sonunda 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş oldu. Kanun bir iş yeri içerisinde bulunan A’dan Z’ye herkesi kapsıyor ve kimse için imtiyaz tanımıyor. Fakat ilk etapta kanun yürürlüğe girdiğinde 50’den az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıftaki işletmeleri kapsamıyordu; 30 Haziran 2014’te de bu durumun değiştirileceği belirtiliyordu. 02.08.2013 tarihinde çıkan torba yasadaki bir diğer kanunla yine 50’den az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıftaki işletmeler için iş sağlığı ve güvenliği kanununa tabi olma durumu 01.07.2017 tarihine ikinci kez ertelendi. 01.07.2017 tarihi geldiğinde bu kez Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da yer alan ibareye göre üçüncü erteleme yapılmış ve yürürlük tarihi 01.07.2020’ye ötelendi. Pandemi sürecinin de etkisiyle dördüncü erteleme de gerçekleştirilerek 31.12.2023 tarihi belirlendi.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Kimleri Kapsamaktadır?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, kamu ya da özel sektör fark etmeksizin tüm işyerleri ve tüm işler için geçerli kılınmıştır. İşyeri sahipleri, işverenlerin vekilleri, çıraklar ve stajyerler dahil tüm görevli kadro iş sağlığı ve güvenliği kanunu kapsamına girmektedir. Fakat yine de bazı istisnalardan ve istisnai durumlardan bahsetmek mümkün olabilmektedir. Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı’nın faaliyetleri, afet ve acil durum birimlerinin çalışmaları iş sağlığı ve güvenliği kanunu kapsamı dışında tutulmuştur. Bunun dışında çalışan istihdam etmeksizin mal ve hizmet üretimi yapanlar, hükümlü veya tutukluların infazı sırasında yapılan çalışmalar, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerinde çalışanlar da 6331 no’lu İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun kapsamında değildir. Kanuna çırak ve stajyerlerin dahil edilmesi sayesinde meslek sahibi adaylarının da risklerden korunmaları ve güvenli bir çalışma ortamında görev almaları sağlanmaktadır.

Tespit ve Öneri Defteri Nedir?

İş Güvenliği Kanunları İçerisinde Belirli ve Uygulanması Gereken Önemli Maddeler

• İşveren, personellerinin işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamaya mecbur olmakla birlikte, gerekli tüm tedbirleri almalıdır. Mesleki riskleri önlemesi ve bu konuda yeterli bilgilerin edinilmesi için tüm eğitimleri aldırması, gerekli ekipmanları işyerine katması ve gerekli organizasyonları gerçekleştirmesi gerekmektedir.
• İşveren alınan tüm bu tedbirler doğrultusunda, personellerin bu tedbir ve kurallara uyup uymadığını kontrol ederek, uyulmadığı takdirde bunun giderilmesini sağlamalıdır.
• İşveren, işyeri içerisinde mutlaka risk değerlendirmelerini yaptırmalı ve bu doğrultuda gerekli önlemleri almalıdır.
• Personellerin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükler, işverenin sorumluluklarını etkilememelidir.
• İşyerinde yapılan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetleri, işveren tarafından personellerine yansıtılamaz.
• İşveren mutlaka risklerden kaçınmalıdır. Fakat kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz ederek çözümlerini yerine getirmelidir.
• İşyerinin çalışmaya ve çalışanlara uygun hale getirilmesi için gerekli tadilatların yapılması, ekipmanların alınması, çalışma yöntemlerinin değişmesi veya iyileştirilmesi ve üretim metotlarının doğru seçilmesi gerekmektedir.
• Özellikle tek düze çalışma ile üretimin, sağlık ve güvenliğe olumsuz etki göstermesinin önlenmesi gerekmektedir.
• İşverenin, teknolojik gelişmelere uyum sağlaması önem arz etmektedir.
• Tehlikeli veya daha az tehlikeli olabilecek her şeyin değiştirilmesi gerekir.
• İş organizasyon, koordinasyon, çalışma şartları, işyerindeki sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili detayların etkilerini, tutarlı ve genel bir önleme politikası ile geliştirilmesi gerekir.
• Tüm işyeri çalışanlarının korunma tedbirlerine ve kişisel korunmalarına yönelik çalışmaların yapılması gereklidir.
• İşveren, çalışanlarına uygun talimatlar vermekle yükümlüdür.

İş güvenliği kanunu kapsamında, mesleki riskleri önlemek ve bu risklerden korunmaya yönelik çalışmaların gerçekleşmesi iş sağlığı ve güvenliği açısından oldukça önemlidir.

Çalışan personellerin arasında mutlaka, doktor ve iş güvenliği uzmanlarının bulunması zorunluluk arz etmektedir. Eğer işverenin kendi personelleri arasında bu niteliklere sahip herhangi biri yok ise, bu hizmetlerin bir kısmını veya gerekli ise tamamını, ortak sağlık ve güvenlik birimleri aracığı ile yerine getirmelidir.