İş Hijyeni Ölçümü Nasıl Yapılır?

İş Hijyeni Ölçümü Nasıl Yapılır?

İş güvenliği sağlamak adına yasa ile zorunlu hale getirilen uygulamalardan biri de iş hijyeni ölçüm işlemleridir. İş hijyeni ölçüm işlemleri; yetki belgesine sahip laboratuarlar tarafından yapılabilir. Bu işlem kanun tarafından tayin edilen yönergelerle iş alanının çalışan sağlığına yönelik oluşturabileceği ölçülebilir tüm risklerin ölçülmesi ve önlenmesi amacı taşımaktadır.

Ölçülebilir iş güvenliği unsurlarının ayırt edilebilmesi, olasılık içermeyen risk faktörleri için söz konusu olabilir. Örneğin; giyim sektöründe hizmet veren bir iş yerinin kumaş kesim bölümündeki personelin kullandığı gereçlerle zarar görme olasılığı mevcuttur. Ancak bu olasılık ölçülebilir bir değer değildir. Öte yandan farklı bir işletmenin ağaç kesim makinesi kullanarak üretim yaptığı bölümde çalışan personelin, araç-gereçlerin sesiyle duyma yetisini kaybetme riski bulunabilir. Bu risk faktörünün ana unsuru olan gürültü etkeni, duyma yetisinin zarar görme sınırlarını aşıyorsa bu değerler ölçülebilir değerlerdir. Gürültü etkeninin insani sağlık ölçütlerine uygunluğu ölçüldüğünde makine sesi duyma yetisine zarar verir ölçekte bulunursa laboratuar tarafından bu durum raporlanır.

İş hijyeni ölçümünün kategorize edilişi pek çok ölçüm metodunu da beraberinde getirmektedir. Laboratuarların iş hijyeni ölçümü yapabilmesi için yetki belgesine sahip olması gerekir. Yetki belgeleri laboratuarlara İŞGÜM tarafından verilmektedir. Gerekli şartları sağlamayan ve yetki belgesi olmayan laboratuar tarafından yapılan iş hijyeni ölçümleri geçerli kabul edilmemektedir. Bu sebeple iş güvenliği yasasının yükümlülüklerini yerine getirmek isteyen iş yerlerinin, hizmet alacakları laboratuarları yetki belgesi bakımından denetlemesi gerekmektedir.

İş Hijyeni Ölçümü Periyodu

İş hijyeni ölçümünün belirli aralıklarla tekrarlanması gerekir ve bu aralıkları da işyerlerinin hijyen durumları belirler. İlgili yönetmelikte belirtilen ifade şu şekildedir: “İşveren, iş hijyeni ölçüm, test ve analizlerini risk değerlendirmesine bağlı olarak yaptırır. İşyeri ortamının veya işin gereği olarak kişisel maruziyetlerde farklılık oluştuğunda, işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının gerekli görmesi halinde iş hijyeni ölçüm, test ve analizleri tekrarlanır.” Maddeden de anlaşıldığı üzere risklerde nitelik veya nicelik bakımından farklılıklar oluştuğunda ölçümler tekrarlanır. TS EN 689 standardı bu konuya ölçüm sonuçları ile ilgili bazı sınırlar çizmiştir. Buna göre ölçüm sonucu sınır değerin ¼ ‘ünü aşmıyorsa 64 hafta, ¼ ile ½ arasındaysa 32 hafta, ½ aşarak sınır değerin altında kalıyorsa da 16 haftada bir olacak şekilde ölçümler tekrarlanmalıdır. İşyerine yeni bir makine eklenmesi, aynı sahada çalışan sayısının artması, farklı sektörlere yönelik üretim koşullarının değiştirilmesi ve benzeri etmenler iş hijyeni ölçümünün tekrarlanması için geçerli birer sebep olarak düşünülmelidir.

Tespit Ve Öneri Defteri Nedir ?

İş Hijyeni Ölçümü Yapan Laboratuarın Sunduğu Hizmet Kapsamında Yer Alan Ölçüm Kategorileri

• Gürültü – Titreşim Ölçümü
• Radyasyon Ölçümü (İyonlaştırıcı etkisi bakımından ayrılır)
• Aydınlatma Ölçütlerine Göre Uygunluk Ölçümü
• Toz Ölçümü
• Gaz – Buhar Ölçümü
• Mantar – Virüs – Bakteri Bazlı Biyolojik Temelli Ölçümler

Belirtilen ölçüm kategorileri standart hizmet kapsamında yer almakla birlikte, iş yerinin üretim ve hizmet sahası bakımından değerlendirildiği risk faktörlerine göre bu kategoriler artmaktadır.

İş yeri için tayin edilen risk derecesi arttıkça, iş güvenliği kapsamında uygulanması şart koşulan ölçümlerin sayısı da artar. Bu sebeple iş yeri ölçüm işlemlerinin gerçekleştirileceği laboratuarın da kategoriler üzerine ayrı ayrı yetki belgesine sahip olması gerekir. Yani bir ölçüm hizmeti için yetki verilmiş bir laboratuarın kalan tüm ölçüm işlemlerini yapması mümkün değildir.