İş Sağlığı Güvenliği ve Plastik Sanayi

İş Sağlığı Güvenliği ve Plastik Sanayi

Türkiye de ve Dünya da plastik malzemeler, elektrik endüstrisinde, araç endüstrisinde, ambalaj paketleme endüstrisinde, ev ve mutfak eşyaları endüstrisinde, makine imalatında İnce İşlerde ve bu işlere benzer diğer sektörlerde kullanılmaktadır. Bu durumun neticesinde plastik sektörü her geçen gün Dünya’da sanayi sektörleri içerisindeki payını arttırmaktadır.

Plastik sektöründeki çalışan işçi sayısı bir hayli yüksek olduğu için oluşabilecek iş kazası ve meslek hastalığı sayıları da buna bağlı olarak artış gösterebilmektedir. İş kazaları ve meslek hastalıklarının minimize edilebilmesi için yapılacak iş sağlığı güvenliği uygulamalarının tehlikeyi ortadan kaldıracak özellikte olması en öncelikli seçenektir.

Plastik sektöründe iş sağlığı güvenliği konusunda karşılaşılan tehlikeli durumlar ve alınacak tedbirler ;

Plastik sektöründe sağlık açısından oluşan en büyük tehlike, çalışma ortamındaki kimyasal buharının ve sıcak işlem gören plastik hammadde buharının solunmasıdır. Kullanılan kimyasal maddelerin (strilen, polistrilen, polietilien, polipropilen vb.) ortam sıcaklığında kendiliğinden buharlaşması ve plastik hammaddenin çoğunlukla sıcak işlem ile şekillendirilmesi sonucu çalışma ortamında sağlık açısından tehlikeli bir ortam oluşmaktadır. Bu ortamda çalışan işçilerin zararlı buharları solunması sonucu meslek hastalığına yakalanma riski oluşmaktadır. Bu riskleri ortadan kaldırmak ve yok etmek için çalışma ortamının havalandırmasının güçlü olması, solunan hava kalitesinin yüksek olması ve çalışanların ortamdaki zararlı kimyasal buharını solumadan ortamdan atılması en önemli etkendir. Buna ek olarak çalışma alanında çalışanların kişisel koruyucu donanımları kullanması (Kullanılan kimyasallara uygun standartta solunum maskesi, iş eldiven, iş tulumu ve iş gözlükleri v.b.) ile çalışanların maruziyet süreleri düzenlenmeli ve ortaya çıkan riskler minimize edilmelidir.

Fiziksel ortam plastik sektöründe ki tehlikelerden bir diğeridir. İşyerinde çalışılan ortam doğrudan doğruya iş sağlığı ve güvenliğini etkileyeceğinden fiziksel şartlar önemlidir. Genellikle kullanılan makinelerin yüksek ses çıkarması, kullanılan aydınlatma ve ışıklandırmaların yeterli olmaması, ortam sıcaklığı, nem gibi termal konforu etkileyen parametrelerin yeterli olmaması iş sağlığı ve güvenliğini etkileyen unsurlardır. Özellikle makine ve ekipman gürültüsünü mekanik çözümler ile engellenmek mümkün ise gerekli revizyonlar yapılmalı, mümkün değil ise makine ve ekipmanın ortama gürültü yayması izole yöntemleri ile engellenmelidir. Bu tür önlemler alınsa dahi gürültü ölçümleri yapılarak ortamda bulunan ses şiddeti belirlenmeli, çıkan sonuca göre çalışanlara uygun kulaklıklar verilmelidir. Termal konfor ve aydınlatma için de ortam ölçümlerinin yapılması gereklidir. Aydınlatmanın belirtilen değerler arasında olması sağlanmalı, ortam loş veya gözü olumsuz etkileyecek renklerden oluşmaması sağlanmalıdır. Yine diğer bir parametre olan ortam sıcaklığı, nem ve hava kalitesinin çalışılan iş için belirlenen değer aralıklarında olması gereklidir.

Plastik sektöründe ki risklerden bir diğeri de sıcak işlemlere bağlı olarak oluşan sıcak yüzeyli makinelere ve sıcak malzemelere temas sonucu oluşacak cilt yanıklarıdır. Çalışanların makinelerin parça ve gövdelerine teması, çıkan ürünlere veya yol verme sırasında makinelerde bulunan plastiklere dokunması veya sıcak su ile teması gibi benzeri durumlarda cilt yanıklarıyla karşılaşılmaktadır. Yanık ve yanmaların engellenmesi için makinelerin sıcak yüzeyleri ile teması kesecek mühendislik önlemler alınmalı, sıcak işlemlerin geçtiği hat veya sıcak suyun geçtiği hatlarla teması önleyecek çözümler oluşturulmalıdır. Çalışanlara standartlara uygun olarak yanmaz eldiven, yanmaz kolluk, yanmaz önlük, yanmaz iş kıyafeti gibi kişisel koruyucu donanımlar verilmeli, yanma ve yanık durumunda ilk müdahalenin yapılabilmesi adına çalışanlara ilkyardım eğitimi verilmelidir.

Kaldırma iletme araçlarının hatalı kullanımı, yük kapasitesinden fazla malzeme yüklenmesi sonucu devrilmesi de sadece plastik sektöründe değil hemen hemen sanayinin her sektöründe görülebilecek kazalardandır. Bu kazaları yok edebilmek adına, kaldırma araçlarının periyodik muayeneleri yapılmalı, otomatik durdurucu sistemler konulmalı ve benzeri önlemler alınmalıdır. Operatör özel olarak eğitilmeli, işletme içi veya dışı hız ve trafik kurallarına uygun şekilde hareket etmelidir. Yaya ve yürüyüş yolları birbirinden ayrılmalıdır.

Plastik üretimi yapan işletmelere baktığımızda çoğu işyerinin henüz bir raf sistemi ile malzemeleri depolamadıklarını, paletleri üst üste ve gelişigüzel koyarak istifleme yaptıklarını, çoğu kez kırık palet kullandıklarını görebiliriz. Düzensiz ve hatalı istiflemelere bağlı olarak malzemelerin devrilmesi veya düşmesi gibi birçok iş kazası meydana gelmektedir. Hâlbuki raflar, yere, duvara veya birbirine sabitlenmeli, taşıma kapasitesi hesaplanmalıdır. Transpalet veya forklift gibi kaldırma araçlarının raflara çarpma ihtimaline karşı raf ayakları koruyucu bariyer ile korunaklı hale getirilmelidir.

Kesim özelliğine sahip makinaların (dikey ve yatay testere, giyotin ve keskin – sivri uçlu makineler) kullanımı ile üretimde sıklıkla kullanılan maket bıçakları kesiklere sebebiyet vermektedir. Ortaya çıkacak bu kazaları önlemek adına proaktif çözümler sunulmalıdır. Alınacak İş güvenliği önlemleri çalışanların kontrolüne bırakılmamalı, teknik yöntemler ile önlem alınmalıdır. Örneğin; makine açık noktaları kapatılmalı, insan uzvunun girme ihtimali olan noktalara sensör ve fotosel gibi önleyici- sınırlayıcı tedbirler alınmalıdır. Eski tipli maket bıçaklarının yerine daha güvenli olan tam otomatik emniyetli maket bıçakları kullanılmalıdır.

Günümüzün ve yaşamımızın olmazsa olmazı elektrik ise iş güvenliği konusunda potansiyel yüksek tehlikelerdendir. İşletmelerde kullanılan ekli kablolar, dağınık ve bakımı yapılmamış elektrik panoları, kablo ve prizler, yetersiz tesisatlar, makinelerin gövde topraklamalarının ve insan sağlığı için elzem olan kaçak akım rölelerinin olmaması inanılmaz sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Elektrik diğer risklerden farklı olarak gözle hemen ayırt edilemediğinden vücuda giren sinsi bir hastalık gibi ani ve ölümcül sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Bunun için kontrol adımları oluşturulmalı, teknik destek alınmalıdır.

Plastik sektörü denilince aklımıza hemen plastik enjeksiyon makineleri gelmektedir. Çağın gerekliliklerinin artması ve ihtiyaçların farklılaşması sonucu plastik sektöründe birçok makine kullanılmaya başlanmıştır. Fakat gelişen teknoloji ile karşımıza çıkan makinaları kullanmak için kalifiye çalışanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum kuşkusuz eğitimli personeller ile aşılabilmektedir. Bu kapsamda Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) çalışanlara mesleki operatörlük belgeleri vermektedir. Böylelikle makinelerin güvensiz kullanımına sebep olan, deneyimsiz çalışanların ve bilgi sahibi olmayan kişilerin iş kazası yaşamasının önüne geçilmek istenmektedir. Aynı zamanda işletmeler kendilerine makine tedariki sağlayan yerlerden çalışanlarına özel eğitim aldırmalı ve danışmanlık istemelidir. Bu hem çalışana hem de üretimi gerçekleştiren işyerine güven sağlayacak ve riskleri azaltacaktır.

Sanayiden sayılan ve üretim yapılan işyerlerine daha önce hiç girmemiş olan bir kişinin ilk dikkatini çekecek durum çalışanların iskelet yapı bozukluklarıdır. Vücut S yapısının bozulması, eklem kaymaları ve özellikle el parmaklarının duruş bozuklukları göze çarpacaktır. İş güvenliği açısından bu durumu ele alacak olursak, yanlış ve hatalı alet ekipman kullanımı, sürekli aynı pozisyonda çalışma yapılmasının bu durumu ortaya çıkardığı anlaşılacaktır.

Çift Yönlü İş Sağlığı Güvenliği

Plastik sektöründe iş sağlığı güvenliği için hem fabrikanın, hem de işçinin mutlaka uyması gereken kurallar vardır. Fabrika yönetmeliklere kusursuz şekilde uyacak bir çalışma ortamı oluşturmalı ve işçi de hiçbir toleransı düşünmeden buna uyum sağlamalıdır. Böylelikle iş kazaları ve meslek hastalıkları sorunu en az düzeye indirgenebilir. İlerleyen dönemlerdeki insan sağlığı üzerinde her ne kadar çalışma ortamı etkili olsa da, kişinin de çalışma süresince göstermiş olduğu tutum ve iş güvenliği ihlali sayılabilecek esneklikler de bu konuda belirleyici olmaktadır. Fabrikaya eklenen ve üretim şartlarını geliştiren her bir makine için yeniden iş güvenliği ve mesleki yeterlilik eğitimleri yapılmalı; üretim planı gözden geçirilerek en ideal çalışma ortamının sağlanması kaçınılmazdır.

Sonuç olarak yukarıda kaleme almış olduğumuz konular plastik sektörü denilince aklımıza gelen ve tek çırpıda söyleyebileceğimiz tehlike ve risklerdir. Bu maddelere onlarca hatta yüzlerce yeni maddeler eklenebilir. Önemli olan tüm işletmelerin kendine özgü tehlikeleri belirleyerek, risk analizini yapması ve bu risklere karşı alınacak tedbirlerini belirlemesidir.

İş sağılığı güvenliğini yaşam biçimi olarak belirlemek dileğiyle.

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?