Mobbing Nedir ve Ne Anlama Gelir?

Mobbing Nedir?

Bazen “grup zorbalığı” olarak da bilinen mobbing, iş yerinde tecrit, aşağılama ve saldırganlık gibi bir grubun bir iş arkadaşını hedeflediği durumlardır ve iş yerinde yıldırma olarak çevrilebilir. Mobbing’in işletmenin kendisi üzerindeki etki ciddi olabilir. Küçük işletme sahipleri mobbing belirtilerinin farkında olmalı ve sağlıklı bir çalışma ortamı sunmak adına adımlar atmalıdır.

İş Yerinde Mobbing: İş Yeri Çeteleri

İş yerindeki çatışmalar yeni bir şey değil. Hatta sağlıklı çatışmanın iş organizasyonu için yararlı olabileceğine dair kanıtlar vardır. Ancak bazen, bir işçi başka bir çalışana karşı psikolojik baskı uygulamaya başladığında çatışma uğursuz bir hal alır. Bireysel zorbalık kendi başına yıkıcı olabileceği gibi, saldırgan kişi diğer iş arkadaşlarıyla birleşirse durum çok daha kötü hale gelir.

Mobbing taktikleri şunları içerebilir:

Sözlü saldırganlık: İş yeri zorbaları genellikle hedeflerine karşı sözlü saldırılar yapar. Bu saldırganlık, kurbanla konuşurken kaba veya hoş olmayan bir ses tonu kullanmayı içerebilir. Ek olarak hedef, alaycı hakaretlere ve sözlere maruz kalabilir. Sözlü saldırganlık cinsel tacizi de içerebilir.

Stonewalling: Stonewalling iş birliğini reddetmek, duvar örmektir. Mobbing mağdurları, önerilerinin, projelerinin ve girişimlerinin iş arkadaşları ve yöneticiler tarafından göz ardı edildiğini görebilir. Geri bildirim, durum güncellemeleri veya destek talepleri cevapsız kalır.

Dışlama: Hedefi yıldırmak amacıyla iş yerinde dışlanma ve izolasyon uygulanır. Bu dışlama, mağduru “kazayla” bir e-posta listesinin dışında tutmak, hedefi önemli toplantılara davet etmemek ve hem iş yerinde hem de iş dışında hedefle sosyalleşmeyi reddetmek olabilir. Mobbing’in hedefi olan kişi, masası veya ofisinin diğer ekip üyelerinden uzak bir yere taşındığını görerek kendisini iş yerinden fiziksel olarak dışlanmış hissedebilir.

Dedikodu ve iftira: Mobbing elebaşları ve destekçileri kurbanı aşağılamak ve zayıflatmak için tasarlanmış kötü niyetli dedikodular yayabilir. Bazen dedikodu saf iftiradır, bazense utanç vericidir ancak mağdurun mesleki yeterliliği ile ilgisi olmayan kişisel bilgileri ortaya çıkarır.

Fiziksel saldırganlık: Mobbing bazen fiziksel saldırganlığa dönüşür. İş yerinde zorbalık yapanlar, cezai suçlamalarla karşılaşmaktan korktukları için nadiren fiziksel saldırganlık kullanır.

Mobbing’i Önlemek

İş yerinde mobbing’in etkisi küçük bir işletme için yıkıcı olabileceğinden, işverenler ve yöneticiler çalışanların davranışlarını ve ofis kültürünü ciddiye almalıdır.

İnsan kaynakları politikaları: İnsan kaynakları personeli, mobbing’in hem bireysel çalışanlarda hem de bir bütün olarak şirkette yarattığı tehlikeyi göz ardı etmemelidir. Zorbalığa karşı politikalar ile iş arkadaşlarına güzel ve iyi niyetli davranan çalışanların ödüllendirilmesi, ofis kültürünü geliştirmek için önemli adımlardır.

Liderlik tutumu: Şirket liderleri çalışanların yetişkin gibi davranmasını ve kişilik çatışmalarını profesyonel bir şekilde çözmesini beklemelidir. İşçilerin başkaları tarafından kötü muamele gördüğüne dair kanıtlar, hem mağdurların yararı hem de şirketin uzun vadeli sağlığı için ciddiye alınmalıdır.

Zorbalık ve mobbing, çalışanların performansını veya davranışlarını düzenli olarak değerlendirmeyen şirketlerde de görülebilir. Bir şirket, çalışmaktan hoşlanmayan, ofis politikalarına uymayan veya işini tamamlayamayan bir çalışanı tolere ettiğinde, diğer çalışanlar bundan rahatsız hale gelir ve kötü niyetli olanlar ise cesaretlenir.

Mobbing Nereye Şikayet Edilir?

Ülkemizde mobbing’e yönelik veriler henüz kapsamlı olarak kaydedilmiyor; elde olan veriler son iki yılda ALO 170’e gelen başvurulara göre oluşturuluyor. Türkiye’de son iki yılda ALO 170 hattına 5890 farklı mobbing şikayeti ulaşmış durumda ve bu şikayetlerin de üçte ikisi özel sektör çalışanları tarafından bırakılıyor. Kadın ve erkeklerin cinsiyete göre mobbing’e maruz kalma oranları ise hem kamu, hem de özel sektör için eşit. Mobbing’e maruz kalanlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa Mahkemesi, CİMER, ALO 170, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları Kurumu, İl veya İlçe İnsan Hakları Kurulları’na şikayette bulunabilirler. Mobbing uygulayan kişiye tacizci, mobbing’e uğrayan kişiye ise mağdur denir. Mobbing’in ispatlanması içinse kamera kayıtları, e-postalar, kullanılan ilaç faturaları, verilen işlerle ilgili belge ve örnekler önemlidir. Yargıya intikal eden davalarda sunulan her bir delil, mağdurun lehinedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?