OSGB’de Antropometri Hakkında Bilgiler

Antropometri Nedir?

Antropometri insanın bedeninin ölçüleri ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Vücudun hareketsiz durumu ve ağırlık merkezi gibi konuları ele alarak insan sağlığı üzerinde çalışmalar yapar. İnsan vücut özelliklerinin dışına çıkılmasına yol açan mekanik hareketlerden kaçınılması için antropometri kullanılmaktadır. Antropometri, içerisinde çalışılmakta olan bir mekanın tasarımını en güvenli hale getirmeye yarıyor.

Bu bilim dalında insan vücut ölçümleri yükseklik, genişlik, derinlik, mesafe, eğrilik, çevre ve uzanma kriterlerine göre sıralanmaktadır. Bunlar maksimum uzanma mesafesi ya da kalça mesafesi ve baş çevresi olarak değişiyor. Antropometri çeşitleri statik ve dinamik olarak ikiye ayrılıyor. Dinamik, insanların daha aktif olduğu endüstriyel iş kollarını kapsarken statik, işçilerin genelde sabit durduğu kolları ele alır.

Dinamik Antropometri

Dinamik antropometri ile statik antropometri yaklaşımından oldukça farklıdır. Dinamik antropometri daha çok işyeri çevresinin sürekli devinim halinde olduğu senaryolarda kullanılıyor. Bu durumda çalışanlar devamlı hareket halindedir ve çevrelerindeki nesnelere uzanmaktadır. Bir diğer adı da fonksiyonel antropometri olan bu ölçümde bir takım dinamik ölçümlerin hesaba katılması gerekmektedir.

Personellerin hem otururken hem de ayakta dururken malzeme, cihaz ve diğer işyeri ekipmanlarına ulaşabilme imkanları ölçülür. Personelin yaptığı dönme hareketinin çapı, eğilme, uzanma ve benzeri hareketlerin gerektirdiği serbest alan iş alanının düzenlenmesi veya tasarlanmasında başlıca önemli konular arasında yer alıyor. Dinamik antropometri ölçümleri yapılırken özellikle personelin hareket halinde ihtiyaç duyduğu hududa dikkat edilir.

Statik Antropometri

Statik antropometride işyeri popülasyonu incelenirken çalışanların sabit pozisyonda sahip olduğu ölçüler göz önüne alınır. Örneğin, dirsek ile bilek arasındaki mesafe ve eklem merkezlerinin birbirlerine uzaklıkları bunlar arasındadır. İnsan iskeletini ilgilendiren ölçümlerin yanında statik antropometride deri yüzeyi, başın etrafı ve çevre boyutu gibi dış unsurlar da değerlendirilir. Bugüne kadar 1000’e yakın statik antropometri ölçümü kayıtlara geçildi.

Bu ölçümlerin çeşitliliği çalışma çevresinin zenginliğini gösteriyor. Telefonlar, kablosuz kulaklıklar ya da kasklar bu örnekler arasında. ISO 26800 kuralına göre ergonomik tasarımlar hedef popülasyonun en az %90’ını kapsamalıdır. Bunun için başlıca tasarım özelliklerinin en küçük %5 ve en büyük %95’lik bölümü kesin olarak göz önüne alınır. Örneğin, iş yerlerinin tasarlanmasında altın kural, kolaylıkla ulaşılması gereken unsurların işyeri popülasyonunun en az belirli bir yüzdesi tarafından erişilebilecek şekilde yerleştirilmesidir.

Standart Antropometri Ölçüleri

• Masanın kalınlığı : 2,5 cm.
• Görüş açısı: 15-30 derece.
• Masanın yüksekliği : 58,4 – 73,6 cm.
• Monitöre bakış uzaklığı: 40,6 – 73,1 cm.
• Sandalye oturum genişliği (minimum): 51,0 cm
• Diz-masa uzaklığı (minimum): 38,1 cm.
• Çalışma alanı genişliği: En az 71,3 cm., Bilgisayar ve doküman için ek yer gerekebilir.
• Göz — ekran ilişkisi: Ekranın en üst noktası gözün hizasında olmalı.

Ergonomik Risk Faktörleri

• Kuvvet odaklı işler
• Sürekli tekrar edilen işler
• Normalden yüksek sıcaklıklar
• Titreşim etkeni
• Kasları yoracak şekilde devamlı çalışmak
• Mekanik gerilme

Antropometride Riskli Çalışma Alanları

• Sağlık bakım işleri
• Uzun yol sürücülüğü
• İmalat sektörü
• Hizmet ve temizlik işleri
• Tarım işçileri
• Ofis çalışanları (özellikle bilgisayar kullanımı)
• Sporcular
• Diş hekimleri

İSG Katip Nedir?